Καλωσήλθατε στο kalkakos.gr

Ο διαδικτυακός αυτός τόπος, δημιουργήθηκε για να σας ενημερώνει σχετικά με γυναικολογικά και μαιευτικά θέματα, ζητήματα υπογονιμότητας και εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Τηλέφωνο Ιατρείου
210 7790070 Fax
6944 438925 Κινητό
Email Επικοινωνίας

Πρόσφατα Άρθρα

Title Image

Ενδομητρίωση

Ενδομητρίωση ονομάζεται η νόσος εκείνη, η οποία χαρακτηρίζεται από την παρουσία ενδομητρικού ιστού (αδενίων και στρώματος) σε θέσεις εκτός της ενδομητρικής κοιλότητας, συνήθως στην ελάσσονα πύελο και το περιτόναιο. Συναντάται κυρίως σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, αλλά σπάνια και σε έφηβες και σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που λαμβάνουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.

Αιτιολογία

Η ενδομητρίωση είναι μια οιστρογονοεξαρτώμενη ασθένεια για την οποία έχουν προταθεί 3 διαφορετικές θεωρίες σχετικά με την αιτιολογία της.

  • Η θεωρία της εμφύτευσης: Η θεωρία αυτή προτάθηκε από το Sampson τη δεκαετία του 1920. Αποδίδει τη δημιουργία της ενδομητρίωσης στην εμφύτευση ενδομητρικών κυττάρων στην περιτοναϊκή κοιλότητα ή σε απομακρυσμένα σημεία μέσω της παλινδρόμησης του αίματος της έμμηνου ρύσης από τις σάλπιγγες ή μέσω του λεμφικού δικτύου.
  • Η θεωρία της μετάπλασης: Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, κύτταρα του περιτοναίου μπορούν να μεταπλαστούν σε ενδομητρικά κύτταρα.
  • Η θεωρία της επαγωγής: Η θεωρία αυτή αποτελεί επέκταση της προηγούμενης. Σύμφωνα με αυτή, ένας ενδογενής βιοχημικός παράγοντας μπορεί να προκαλέσει τη μετεξέλιξη αδιαφοροποίητων περιτοναϊκών κυττάρων σε ενδομητρικό ιστό.
  • Γενετικοί παράγοντες: Υπάρχουν ενδείξεις πως υπάρχει πολυπαραγοντική κληρονομικότητα όσον αφορά την ενδομητρίωση. Ο κίνδυνος εμφάνισης ενδομητρίωσης είναι 7 φορές μεγαλύτερος από το μέσο κίνδυνο σε συγγενείς 1ου βαθμού (μητέρα – κόρη). Η επίπτωση σε μονοζυγωτικές δίδυμες αδελφές που εμφανίζουν ενδομητρίωση, είναι 75%.
  • Ανοσολογικοί παράγοντες: Παλινδρόμηση αίματος έμμηνου ρύσης στην περιτοναϊκή κοιλότητα συμβαίνει σε ποσοστό 70% – 90% των γυναικών, μόνο ένα 7% αυτών εμφανίζει ενδομητρίωση. Αυτό ίσως οφείλεται στη διαφορετική ανοσολογική απάντηση απέναντι στα ενδομητρικά κύτταρα.

Εντοπισμός

Ενδομητρίωση - Εντοπισμός, Διάγνωση & Θεραπεία - Περικλής Π. Καλκάκος

Ενδομητρικές εστίες αναπτύσσονται κυρίως στην ελάσσονα πύελο και στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Μπορούν όμως να αναπτυχθούν σε διάφορα σημεία του σώματος της γυναίκας, όπως:

  • στις ωοθήκες
  • στις σάλπιγγες
  • στο έντερο
  • στην ουροδόχο κύστη και τους ουρητήρες
  • στην περινεοτομή
  • στην ουλή της καισαρικής τομής
  • στους πνεύμονες και το θώρακα

Διάγνωση

  • Η ενδομητρίωση εμφανίζει συνήθως μια χαρακτηριστική τριάδα συμπτωμάτων (δυσμηνόρροια – χρόνιο πυελικό άλγος, δυσπαρεύνια και υπογονιμότητα). Η παρουσία των συμπτωμάτων αυτών, μπορεί να θέσει την υποψία της ενδομητρίωσης από το ιστορικό της ασθενούς. Η ενδομητρίωση μπορεί να είναι ασυμπτωματική.
  • Η κλινική εξέταση μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση της ενδομητρίωσης, όταν ανευρίσκονται τα παρακάτω κλινικά σημεία:
    • Εξαρτηματική διόγκωση.
    • Οζώδεις, επώδυνοι στην ψηλάφηση ιερομητρικοί σύνδεσμοι.
    • Επώδυνη στη ψηλάφηση μήτρα και δουγλάσσειος.
    • Καθηλωμένη μήτρα με περιορισμένη κινητικότητα.
    • Σημεία ενδομητρίωσης στην περινεοτομή ή στην ουλή της καισαρικής τομής.
  • Απεικονιστικές μέθοδοι
  • Το διακολπικό υπερηχογράφημα αποτελεί σημαντικό εργαλείο στη διάγνωση ενδομητριωσικών κύστεων. Επικουρικά μπορεί να χρησιμοποιηθούν η Αξονική και η Μαγνητική τομογραφία οι οποίες δεν υπερτερούν του υπερηχογραφήματος.
  • CA 125: Δεν υπάρχει εξέταση αίματος που να παρέχει τη διάγνωση της ενδομητρίωσης. Το CA 125 είναι ένας καρκινικός δείκτης που αυξάνεται στα επιθηλιακό Ca των ωοθηκών και σε ορισμένες περιπτώσεις ενδομητρίωσης παρουσιάζει μια μικρή αύξηση πάνω από τις φυσιολογικές τιμές. Η διαγνωστική του αξία είναι μικρή και ίσως είναι χρήσιμο στην παρακολούθηση των υποτροπών της ενδομητρίωσης.
  • Η λαπαροσκόπηση σε συνδυασμό με την ιστολογική εξέταση των ενδομητριωσικών εστιών που ανευρίσκονται και αφαιρούνται, αποτελούν τη μοναδική βέβαιη διάγνωση της ενδομητρίωσης. Με τη λαπαροσκόπηση γίνεται και η σταδιοποίηση της ενδομητρίωσης, σύμφωνα με το σύστημα της American Fertility Society και βασίζεται στη μορφολογία, το μέγεθος, το βάθος διήθησης και την εντόπιση των ενδομητρικών εμφυτεύσεων.

Θεραπεία

Η θεραπεία της ενδομητρίωσης πρέπει να εξατομικεύεται και να λαμβάνεται υπόψη από το θεράποντα γυναικολόγο το πρόβλημα της γυναίκας, η ηλικία της, η γονιμότητά της και η επίδραση των συμπτωμάτων και της θεραπείας στην ποιότητα της ζωής της. Η θεραπεία διακρίνεται σε χειρουργική και σε φαρμακευτική θεραπεία. Ορισμένες φορές όμως, μπορεί να χρειαστεί συνδυασμός των δύο.

Χειρουργική Θεραπεία

Ο στόχος της χειρουργικής θεραπείας είναι η εξαίρεση των ενδομητριωσικών εστιών, των ωοθηκικών κύστεων και η λύση των συμφύσεων. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη λαπαροσκόπηση, ενώ η λαπαροτομία μπορεί να είναι επιβεβλημένη σε περιπτώσεις βαριάς ενδομητρίωσης.

Λαπαροσκοπικά μπορούν να αφαιρεθούν ή να καταστραφούν περιτοναϊκές εμφυτεύσεις, ωοθηκικές κύστεις, να γίνει συμφυσιόλυση και να αφαιρεθούν οπισθοπεριτοναϊκές ενδομητρικές εστίες. Η λαπαρασκόπηση αποτελεί την ενδεδειγμένη μέθοδο θεραπείας για τις γυναίκες που εμφανίζουν ενδομητρίωση και θέλουν να διαφυλάξουν τη γονιμότητά τους, να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της υπογονιμότητας και το βασανιστικό πρόβλημα του χρόνιου πυελικού άλγους. Η επιτυχία της χειρουργικής θεραπείας εξαρτάται κυρίως από το στάδιο της ενδομητρίωσης. Σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας που έχουν ολοκληρώσει τον αναπαραγωγικό τους κύκλο, η ενδομητρίωση μπορεί να αντιμετωπιστεί με λαπαροσκοπική ωοθηκεκτομή ή με λαπαροσκοπική υστερεκτομή.

Φαρμακευτική Θεραπεία
  • Η δυσμηνόρροια μπορεί να αντιμετωπιστεί με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη δισκία.
  • Η χορήγηση low-dose αντισυλληπτικών δισκίων με συνεχή ή με κυκλική χορήγηση, μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας και του πυελικού άλγους.
  • Η λήψη προγεστερόνης είτε από το στόμα, είτε ενδομυϊκά κάθε 3 μήνες, βοηθάει στην αντιμετώπιση του πυελικού άλγους. Παρενέργειες των προγεστερονοϊδών αποτελούν η ναυτία, η αύξηση του σωματικού βάρους, η κατακράτηση υγρών, η κολπική αιμόρροια εκ διαφυγής, η κατάθλιψη.
  • Η Νταναζόλη αποτελεί θεραπεία της ενδομητρίωσης καταστέλλοντας την έκκριση GnRH και κατά συνέπεια των οιστρογόνων. Οι παρανέργειές της οφείλονται στο περιβάλλον υψηλής συγκέντρωσης ανδρογόνων και χαμηλής συγκέντρωσης οιστρογόνων που δημιουργεί.
  • GnRH αγωνιστές. Τα σκευάσματα αυτά χορηγούνται ενδομυϊκά ανά μήνα ή ανά 3μηνο για συνολικό διάστημα 6 μηνών. Δρουν θεραπευτικά στα συμπτώματα της ενδομητρίωσης και κυρίως στο πυελικό άλγος, καταστέλλοντας τα επίπεδα των γοναδοτροπινών και επομένως και των οιστρογόνων. Καταστέλλουν δηλαδή την ωοθηκική λειτουργία και δημιουργούν μια προσωρινή και αναστρέψιμη ψευδοεμμηνόπαυση. Πρέπει να συνδυάζονται με ταυτόχρονη χορήγηση οιστρογόνων ή αντισυλληπτικών δισκίων (add-back therapy). Με στόχο να προστατεύεται η γυναίκα από τα αγγειοκινητικά συμπτώματα (εξάψεις) και την απώλεια οστικής μάζας.
  • Διενογέστη. Λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο με τους GnRH αγωνιστές.

Μπορεί να χρειαστεί συνδυασμός χειρουργικής και φαρμακευτικής θεραπείας. Η ενδομητρίωση μπορεί να υποτροπιάσει συχνότερα μετά από φαρμακευτική αγωγή και σπανιότερα αν έχει προηγηθεί χειρουργική θεραπεία. Οι γυναίκες που ταλαιπωρούνται από την ενδομητρίωση, πρέπει να παρακολουθούνται από γυναικολόγο προκειμένου να προστατευτεί τόσο η γονιμότητά τους, όσο και η ποιότητα της καθημερινής τους ζωής.